: کنترل بیماری شانکر ساقه گوجه فرنگی?ناشی از cinerea botrytisدرگلخانه با استفاده از گونه های تریکودرما و سالیسیلیک اسید

.بیماری شانکر ساقه گوجه فرنگی ناشی از botrytis cinerea یکی از بیماری های مخرب این محصول در گلخانه ها است. تا کنون رقمی که نسبت به این بیماری مقاومت مطلوبی نشان دهد گزارش نشده است و قارچکش های موجود نیز به طور کامل در کنترل این بیماری موثر نبوده اند. سالیسیلیک اسید یکی از مواد شیمیایی است که از یک سو به عنوان الیسیتور باعث القای مقاومت سیستمیک در گیاه می شود و از سوی دیگر خطرات زیست محیطی سموم شیمیایی فعلی را ندارد. تاثیرات بیوکنترلی گونه های تریکودرما نیز روی بسیاری از عوامل بیماری زای قارچی به اثبات رسیده است. بر همین اساس در این تحقیق اثر سالیسیلیک اسید در القاء مقاومت میزبانی در گیاه گوجه فرنگی با غلظت های 400،200،100 میکرومولار وهمچنین اثر بیوکنترلی 10 گونه تریکودرما شاملtrichoderma viride ، t. viridescens ،t. atroviride، t. arundinaceum، t. harzianum، t. asprellum، t. orientalis،t. koningii ، t. ceramicum و t. koningiopsis به طور تلفیقی روی عامل بیماری مورد مطالعه قرار گرفت. از میان 10 گونه تریکودرمای مورد آزمایش گونه هایt. koningii ، t. arundinaceum، t. atroviride، t. viridescens و t. harzianum در آزمایشات کشت متقابل، بررسی متابولیت های خارج سلولی، بررسی مواد فرار خارج سلولی بیش ترین تاثیر بیوکنترلی را روی بیمارگر داشتند. به منظور بررسی اثر جدایه های آنتاگونیست در شرایط گلخانه و همچنین القاء مقاومت سیستمیک در گیاه، بوته های گوجه فرنگی توسط سوسپانسیون اسپور هر یک از گونه های تریکودرما و سالیسیلیک اسید با غلظت های 400،200،100 میکرومولار به صورت تنها و تلفیقی تیمارشدند. نتایج به دست آمده نشان داد گونه های t. harzianum ،t. arundinaceum و t. viridescens سبب کاهش معنی دار شدت بیماری نسبت به شاهد آلوده شدند. همچنین سالیسیلیک اسید با غلظت 200 و400 میکرومولار به طور معنی داری شدت بیماری را کاهش داد. در آزمایشات تلفیقی نیز سالیسیلیک اسید با غلظت 400 میکرومولار همراه با گونه های t. viride، t. arundinaceum، t. viridescens و t. harzianum شدت بیماری را از 63/75 در شاهد آلوده به ترتیب به 75/3، 15/5، 91/5، 91/6 کاهش دادند. سپس فعالیت آنزیم های کیتیناز، بتا1،4گلوکاناز و مقدار ترکیبات فنلی کل موجود در برگ های گوجه فرنگی به عنوان مواردی از شاخص های مقاومت درتیمارهای سالیسیلیک اسید (200 میکرومولار) + t. viride، t. arundinaceum و سالیسیلیک اسید با غلظت 400 میکرومولار در4 زمان مختلف (48،24،0 و96 ساعت پس از تلقیح عامل بیماری) مورد بررسی قرار گرفتند. بر اساس نتایج بدست آمده تیمار سالیسیلیک اسید(200 میکرومولار) + t. viride + b. cinerea بیشترین میزان فعالیت آنزیم های کیتیناز و بتا4،1گلوکاناز و همچنین بیشترین مقدار ترکیبات فنلی را در برگ های گوجه فرنگی نشان داد. حداکثر فعالیت این آنزیم ها و مقدار ترکیبات فنلی در این تیمار مربوط به زمان 96 ساعت پس از تلقیح بود. ابن نتایج نشان می دهد که استراتژی کاربرد تلفیقی عوامل بیوکنترل و الیسیتور هورمونی می تواند نقش مهمی در افزایش مقاومت گیاه گوجه فرنگی در برابر بیماری شانکر ساقه گوجه فرنگی ناشی از b. cinerea ایفا کند.